Onze collectieve geschiedenis in Nederland

Schoolproject verbindt generaties en doorbreekt vooroordelen

Schoolproject de levensverhalen van migrantenouderen in de klas

Nederland is een multiculturele samenleving. Van de circa 18 miljoen inwoners heeft ruim 2,4 miljoen een niet-westerse migratieachtergrond, afkomstig uit landen als Turkije, Marokko, Suriname, de Nederlandse Antillen en Aruba, en delen van Afrika. Dit aantal zal de komende jaren blijven groeien. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zal in 2050 een derde van de Nederlandse bevolking een niet-westerse achtergrond hebben.

Over het algemeen leven we in harmonie samen, maar steeds vaker is er sprake van onbegrip en spanningen. Incidenten, zoals de aanhouding van rapper Typhoon of het geweld rond de wedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv, leiden tot felle, vaak ongenuanceerde debatten over discriminatie en racisme. De volgende uitspraken klinken velen helaas bekend in de oren:

“Rot toch op naar je eigen land!”

“Nederland is racistisch. Ik word continu gediscrimineerd.”

“Ik herken mijn land niet meer. Mijn cultuur wordt mij afgepakt.”

“Waarom haat iedereen mij, mama? Waarom word ik niet geaccepteerd?”

“Waarom moet ík mij steeds aanpassen? Zij moeten zich aanpassen.”

“Kut Marokkaan!”

“Kanker Jood!”

“Vieze Turk!”

“Zeur toch niet zo, Zwarte Piet!”

“Ik voel me niet meer veilig in Nederland.”

“Vroeger was alles zo fijn. Nu is alles verpest.”

Volgens socioloog Zygmunt Bauman is de enige manier om waardigheid in onze samenleving te behouden, te leren omgaan met anders-zijn. Dit betekent dat we in dialoog moeten gaan met elkaar, begrip moeten kweken en conflicten gezamenlijk moeten oplossen.

Discriminatie begint vaak al op jonge leeftijd

De initiatiefnemer van het project, Sahin Yildirim: “Aangezien identiteit grotendeels op school wordt gevormd en de stadscultuur van grote steden sterk is verbonden met migratiegeschiedenis, hebben wij het schoolproject ‘De levensverhalen van migrantenouderen in de klas’ ontwikkeld. Ons motto is: ‘Discriminatie, uitsluiting en racisme horen niet thuis in onze samenleving.’”

Niemand wil discriminatie en racisme op school. Toch zijn ze er. Kinderen ontwikkelen vaak al op jonge leeftijd vooroordelen. Het aanbieden van educatieve middelen om deze te verminderen en bewustwording te vergroten, is daarom geen luxe maar een noodzaak.

Een uniek project voor diversiteit en verbinding

Met dit project willen we diversiteit en identiteit bespreekbaar maken en discriminatie en racisme in het onderwijs verminderen. Dit doen we door:

  • Generaties met elkaar te verbinden
  • Geschiedenis en migratieverhalen toegankelijk te maken
  • Klasgenoten dichter bij elkaar te brengen
  • Vooroordelen en discriminatie in de klas te verminderen
  • Kinderen vaardigheden aan te leren die passen bij 21e-eeuws onderwijs
  • Culturele diversiteit voelbaar en bespreekbaar te maken

Voor wie?

Dit project is geschikt voor scholen in het primair, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs die hun leerlingen willen stimuleren om de wereld om hen heen beter te begrijpen. Het sluit naadloos aan bij leerdoelen op het gebied van taal, wereldoriëntatie, burgerschap en onderzoekend leren.

Wat zeggen scholen over dit project?

Directeur basisschool De Schakel in Utrecht:
“Wat een mooie en positieve manier om met kinderen in gesprek te gaan over migratie. Dit project combineert geschiedenis met persoonlijke verhalen, waardoor het echt binnenkomt bij de leerlingen. Ze zijn nu nieuwsgierig naar hun eigen familiegeschiedenis en leren respectvol naar elkaar te luisteren.”

Bovenbouwcoördinator Kubra:
“Dit project sluit perfect aan bij persoonsvorming en socialisatie. We zien het als een waardevolle aanvulling op het burgerschapsonderwijs. In de klas hebben we open gesprekken gevoerd over cultuurverschillen, vooroordelen en discriminatie. Het is essentieel dat scholen ruimte maken voor dit initiatief.”

Oproep aan scholen

Atlas Cultureel Centrum wil ‘De levensverhalen van migrantenouderen in de klas’ landelijk beschikbaar maken voor scholen in het PO, VO en MBO.

Bent u docent, teamleider of rector en wilt u dit project ook op uw school uitvoeren? Neem dan contact met ons op!

Kosten en contact

Uw investering per leerling wordt in overleg vastgesteld.

Wilt u meer weten? Neem dan contact op met de projectcoördinator, Sahin Yildirim, via info@atlascultureelcentrum.nl.

Samen maken we het verschil!

Marokko

Mohamedi El Banihiati naar de Bemuurde Weerd voor een ontmoeting

Met een groot pak onder de arm komt Mohamedi El Banihiati naar de Bemuurde Weerd voor een ontmoeting met zijn oude werkgevers Arnold en John Schat van bakkerij Do Schat. Samen kijken ze naar een filmfragment over de bakkerij in het begin van de jaren zeventig, toen daar veel gastarbeiders werkten. El Banihiati was hun eerste buitenlandse werknemer.

Leuke herinneringen worden opgehaald. Hoe hij begon als schoonmaker, al snel in de bakkerij gebak stond te maken en een eigen wijk kreeg om brood te bezorgen. El Banihiati vond bij hen niet alleen een baan, maar kon ook wonen boven de zaak. Een schilderij “de bakkerij” van Anton Pieck, dat daar hing heeft hij al die jaren bewaard. Hij wil het nu weer terug geven aan de familie Schat.

Turkije

Van arbeider tot politicus

Necati Genç (1932, Gümüşhane) werkte als medisch officier in Turkije. Tijdens zijn dienstplicht in Erzurum won hij medailles met skiwedstrijden. Zijn vader werkte als ambtenaar bij een postkantoor. Hij wilde graag studeren, maar kon geen studiebeurs krijgen. In Ankara volgde hij een vierjarige medische opleiding.

De avontuurlijke Necati Genç is waarschijnlijk de allereerste Turkse migrant in Nederland. Hij kwam in 1959 in Nederland wonen nadat hij vier jaar met een vrachtschip landmijnen naar Amerika, Canada, Engeland en Duitsland had gebracht. Genç was bovendien de eerste Turkse tolk en maatschappelijk medewerker in Nederland.

Schoolproject verbindt generaties en doorbreekt vooroordelen

Gastarbeiders uit Griekenland

Met de komst van Griekse gastarbeiders in de jaren zestig begon de Griekse gemeenschap pas echt te groeien. In 1966 sloten de Nederlandse en Griekse regering een wervingsverdrag, waarna Nederlandse bedrijven in Griekenland arbeiders konden werven. In de praktijk gebeurde dat overigens al vanaf 1961. Bedrijven zoals de Staatsmijnen, Royal Sphinx (Maastricht), de garenspinnerij NYMA (Nijmegen) en De Vries Robbé (Gorinchem) trokken toen op eigen initiatief naar Griekenland. Bovendien hadden België (1957) en Duitsland (1960) al eerder een officieel verdrag getekend, waardoor er ook een migratie van Grieken uit die landen naar Nederland op gang kwam. Wanneer het werk in de Belgische mijnen te zwaar werd, zocht men vlak over de grens naar betere omstandigheden.

Een grote concentratie Grieken ontstond in Utrecht, waar zij naar verhouding oververtegenwoordigd zijn. In de loop van de jaren zeventig openden de eerste Griekse restaurants hun deuren. Het land werd steeds populairder als vakantiebestemming, wat hun populariteit in Nederland deed toenemen.De meerderheid van de Grieken in Nederland komt uit de noordelijke gebieden Macedonië en Tracië. Alleen in de havenstad Rotterdam wonen ook Grieken van de eilanden en van de Peloponnesos. In de jaren zestig steeg het aantal Grieken door de arbeidsmigratie, totdat de oliecrisis daar een eind aan maakte.

Vanwege de toetreding van Griekenland tot de EU (1981) konden Grieken vanaf 1988 gebruikmaken van het vrije arbeidsverkeer van werknemers. Als gevolg daarvan neemt hun aantal in Nederland vanaf het einde van de jaren tachtig weer toe. In 2010 woonden er 14.241 Grieken in Nederland.

Algerije

Van arbeider tot politicus

Gino Scalzo gaat in 1963 aan de slag in de Nederlandse Kabelfabriek (N.K.F.) in Delft. Zijn broer werkt daar dan al.
Gino wordt op 26 april 1941 in de provincie Palermo op Sicilië geboren. Zijn vader heeft een boerenbedrijf. Als jonge man werkt Gino in de boerderij en in de bouw. Hij komt in Delft terecht na een moeilijke periode van werk en verblijf in Zwitserland en Duitsland.

Scalzo heeft zich op politiek en sociaal front altijd ingezet voor de zwakkeren in de samenleving, niet alleen voor migrantengroepen. Als in 1986 migranten voor de gemeenteraad mogen stemmen, wordt hij gevraagd zich kandidaat te stellen. Hij twijfelt. Hij heeft een voltijdbaan bij de NKF en daarnaast is hij landelijk voorzitter van de FILEF (Federazione Italiani Emigrati e Famiglie), lid van de Districtsraad en de Bondsraad, voorzitter van de bedrijfsledengroep FNV, lid van het landelijke adviesorgaan voor minderheden van de Industriebond en lid van de Commissie etnische groepen.

Daarnaast zit hij in een commissie die het partijbestuur en Tweede Kamerleden van de PvdA adviseert en in de begeleidingscommissie van de Sociale Raadslieden, een adviesorgaan van B&W in Delft.
Na 14 jaar raadslid te zijn geweest en met de komst van zijn eerste kleinkind in 2000, stopt Scalzo met het gemeenteraadswerk. Tot op de dag van vandaag is hij maatschappelijk betrokken.

Italie

Van arbeider tot politicus

Gino Scalzo gaat in 1963 aan de slag in de Nederlandse Kabelfabriek (N.K.F.) in Delft. Zijn broer werkt daar dan al.
Gino wordt op 26 april 1941 in de provincie Palermo op Sicilië geboren. Zijn vader heeft een boerenbedrijf. Als jonge man werkt Gino in de boerderij en in de bouw. Hij komt in Delft terecht na een moeilijke periode van werk en verblijf in Zwitserland en Duitsland.

Scalzo heeft zich op politiek en sociaal front altijd ingezet voor de zwakkeren in de samenleving, niet alleen voor migrantengroepen. Als in 1986 migranten voor de gemeenteraad mogen stemmen, wordt hij gevraagd zich kandidaat te stellen. Hij twijfelt. Hij heeft een voltijdbaan bij de NKF en daarnaast is hij landelijk voorzitter van de FILEF (Federazione Italiani Emigrati e Famiglie), lid van de Districtsraad en de Bondsraad, voorzitter van de bedrijfsledengroep FNV, lid van het landelijke adviesorgaan voor minderheden van de Industriebond en lid van de Commissie etnische groepen.

Daarnaast zit hij in een commissie die het partijbestuur en Tweede Kamerleden van de PvdA adviseert en in de begeleidingscommissie van de Sociale Raadslieden, een adviesorgaan van B&W in Delft.
Na 14 jaar raadslid te zijn geweest en met de komst van zijn eerste kleinkind in 2000, stopt Scalzo met het gemeenteraadswerk. Tot op de dag van vandaag is hij maatschappelijk betrokken.

Spanje

Spaanse arbeiders 50 jaar in Nederland

Vanaf de jaren ’50 kwamen de eerste gastarbeiders uit Spanje naar Nederland. De Spaanse migranten kwamen vanwege economische redenen maar bij een flink aantal speelde ook politieke redenen een rol. De meesten gingen naar Frankrijk, maar spoedig waren zij ook in Nederland te vinden. Daar werden zij vooral door grote bedrijven geworven, zoals Hoogovens vanaf 1958, in de mijnen, bij Philips Eindhoven, de Twentse textielindustrie, in de Rotterdamse havens en bij de Demka in Utrecht.

Het Franco-regime

In Spanje had Franco met zijn fascistische Falange-beweging zich stevig gevestigd. Hij werd actief gesteund door de Rooms-katholieke kerk. In de context van van de Koude Oorlog streed Spanje ook tegen het communisme. Er werden vier belangrijke Amerikaanse militaire bases in Spanje gevestigd. In feite was deze dictatuur hiermee een soort lid van de NATO. Op het einde van zijn regime probeerde Franco zijn steeds minder populaire bewind te redden. Onder meer door prins Juan-Carlos als zijn opvolger aan te wijzen. Dat kon omdat de monarchie nooit officieel was afgeschaft. De prins kreeg inderdaad de macht na de dood van de dictator in 1975, maar het pakte anders uit dan voorzien. Spanje werd namelijk snel een democratie in de vorm van een constitutionele monarchie. Tien jaar later sloot het land zich aan bij de EEG.