Onze collectieve geschiedenis in Nederland

Bestel nu
Bestel nu
Contact ons

Help ons om het boek ’60 jaar, 60 verhalen’ over de eerste generatie Turkse gastarbeiders in Nederland te realiseren.

Boek cover 60 jaar 60 verhalen

Help ons om het boek ’60 jaar, 60 verhalen’ over de eerste generatie Turkse gastarbeiders in Nederland te realiseren.

Over het boek ’60 jaar, 60 verhalen’

Dit is voorlopig het laatste boek waarin de persoonlijke ervaringen van de eerste generatie Turken over haar komst naar Nederland centraal staan. Alle facetten van hun dagelijks leven komen aan bod: het werk, het pensionleven, de buurt, de taalproblemen, de gezinshereniging, de relatie met de Nederlanders, maar ook hun cultuur, sport, politiek en niet te vergeten hun religie. Zestig persoonlijke verhalen van Turkse gastarbeiders en hun vrouwen, van Nederlandse werkgevers, maatschappelijke medewerkers, tolken, docenten en vrijwilligers van de kerken die met ze te maken kregen, werpen een bijzonder licht op onze naoorlogse migratiegeschiedenis.

60 jaar Turkse gastarbeiders in Nederland

In de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw ontstond er in Nederland een groot gebrek aan arbeidskrachten. Nadat men eerst gastarbeiders uit landen als Spanje, Italië, Joegoslavië, Griekenland had aangetrokken, kwam er begin jaren zestig een stroom van arbeiders uit Turkije op gang. Op 19 augustus 1964 tekenden Nederland en Turkije een arbeidscontract om arbeiders te werven. Zo gingen zij hier in de jaren zestig bijvoorbeeld bij de Philipsfabriek, Fordfabriek, Thomassen & Drijver, scheepsindustrie en Fokkerfabriek in Den Haag werken. Hoewel het in de eerste instantie om tijdelijke verblijf ging, besloten later velen zich permanent in Nederland te vestigen.

Initiatiefnemer, Sahin Yildirim: “Zonder de Turkse gastarbeiders was de Nederlandse economie nooit zo sterk geworden als die nu is.”

Projecten rondom 60 jaar

Vanuit Atlas Cultureel Centrum in Den Haag willen wij diverse projecten rondom ’60 jaar Turkse arbeidsmigratie in Nederland’ opzetten:

  • Boek ’60 jaar, 60 verhalen’

  • Reizende fototentoonstelling

  • Educatieve programma’s

  • Lezingen en dialoogbijeenkomsten

  • Literaire avonden

  • Workshops

  • Muziekconcert

  • Theatervoorstelling

Inmiddels hebben diverse fondsen al een x bedrag toegekend voor de bovenstaande projecten. We missen op dit moment nog €25.000 voor het boek ’60 jaar,60 verhalen.  Om dit unieke project een succes te kunnen maken hebben uw steun nodig. 

Help ons door het bestellen van een exemplaar van het boek ’60 jaar, 60 verhalen’.  Elk bestelling brengt ons dichter bij het verwezenlijken van dit opwindende project.

U kunt het boek bestellen via:


Zodra de betaling is ontvangen, wordt uw bestelling verwerkt. Na de boekpresentatie (in september of oktober 2024) ontvangt u een gesigneerde exemplaar(en) van het boek toegestuurd. Vergeet aub niet om uw adresgegevens bij de omschrijving te vermelden. 

Bent u een ondernemer en wilt u meerdere exemplaren van het boek voor uw medewerkers/collega’s / relaties bestellen? Dan kunt u mailen naar info@atlascultureelcentrum.nl

Alvast heel erg bedankt!

Marokko

Mohamedi El Banihiati naar de Bemuurde Weerd voor een ontmoeting

Met een groot pak onder de arm komt Mohamedi El Banihiati naar de Bemuurde Weerd voor een ontmoeting met zijn oude werkgevers Arnold en John Schat van bakkerij Do Schat. Samen kijken ze naar een filmfragment over de bakkerij in het begin van de jaren zeventig, toen daar veel gastarbeiders werkten. El Banihiati was hun eerste buitenlandse werknemer.

Leuke herinneringen worden opgehaald. Hoe hij begon als schoonmaker, al snel in de bakkerij gebak stond te maken en een eigen wijk kreeg om brood te bezorgen. El Banihiati vond bij hen niet alleen een baan, maar kon ook wonen boven de zaak. Een schilderij “de bakkerij” van Anton Pieck, dat daar hing heeft hij al die jaren bewaard. Hij wil het nu weer terug geven aan de familie Schat.

Turkije

Van arbeider tot politicus

Necati Genç (1932, Gümüşhane) werkte als medisch officier in Turkije. Tijdens zijn dienstplicht in Erzurum won hij medailles met skiwedstrijden. Zijn vader werkte als ambtenaar bij een postkantoor. Hij wilde graag studeren, maar kon geen studiebeurs krijgen. In Ankara volgde hij een vierjarige medische opleiding.

De avontuurlijke Necati Genç is waarschijnlijk de allereerste Turkse migrant in Nederland. Hij kwam in 1959 in Nederland wonen nadat hij vier jaar met een vrachtschip landmijnen naar Amerika, Canada, Engeland en Duitsland had gebracht. Genç was bovendien de eerste Turkse tolk en maatschappelijk medewerker in Nederland.

Help ons om het boek ’60 jaar, 60 verhalen’ over de eerste generatie Turkse gastarbeiders in Nederland te realiseren.

Gastarbeiders uit Griekenland

Met de komst van Griekse gastarbeiders in de jaren zestig begon de Griekse gemeenschap pas echt te groeien. In 1966 sloten de Nederlandse en Griekse regering een wervingsverdrag, waarna Nederlandse bedrijven in Griekenland arbeiders konden werven. In de praktijk gebeurde dat overigens al vanaf 1961. Bedrijven zoals de Staatsmijnen, Royal Sphinx (Maastricht), de garenspinnerij NYMA (Nijmegen) en De Vries Robbé (Gorinchem) trokken toen op eigen initiatief naar Griekenland. Bovendien hadden België (1957) en Duitsland (1960) al eerder een officieel verdrag getekend, waardoor er ook een migratie van Grieken uit die landen naar Nederland op gang kwam. Wanneer het werk in de Belgische mijnen te zwaar werd, zocht men vlak over de grens naar betere omstandigheden.

Een grote concentratie Grieken ontstond in Utrecht, waar zij naar verhouding oververtegenwoordigd zijn. In de loop van de jaren zeventig openden de eerste Griekse restaurants hun deuren. Het land werd steeds populairder als vakantiebestemming, wat hun populariteit in Nederland deed toenemen.De meerderheid van de Grieken in Nederland komt uit de noordelijke gebieden Macedonië en Tracië. Alleen in de havenstad Rotterdam wonen ook Grieken van de eilanden en van de Peloponnesos. In de jaren zestig steeg het aantal Grieken door de arbeidsmigratie, totdat de oliecrisis daar een eind aan maakte.

Vanwege de toetreding van Griekenland tot de EU (1981) konden Grieken vanaf 1988 gebruikmaken van het vrije arbeidsverkeer van werknemers. Als gevolg daarvan neemt hun aantal in Nederland vanaf het einde van de jaren tachtig weer toe. In 2010 woonden er 14.241 Grieken in Nederland.

Algerije

Van arbeider tot politicus

Gino Scalzo gaat in 1963 aan de slag in de Nederlandse Kabelfabriek (N.K.F.) in Delft. Zijn broer werkt daar dan al.
Gino wordt op 26 april 1941 in de provincie Palermo op Sicilië geboren. Zijn vader heeft een boerenbedrijf. Als jonge man werkt Gino in de boerderij en in de bouw. Hij komt in Delft terecht na een moeilijke periode van werk en verblijf in Zwitserland en Duitsland.

Scalzo heeft zich op politiek en sociaal front altijd ingezet voor de zwakkeren in de samenleving, niet alleen voor migrantengroepen. Als in 1986 migranten voor de gemeenteraad mogen stemmen, wordt hij gevraagd zich kandidaat te stellen. Hij twijfelt. Hij heeft een voltijdbaan bij de NKF en daarnaast is hij landelijk voorzitter van de FILEF (Federazione Italiani Emigrati e Famiglie), lid van de Districtsraad en de Bondsraad, voorzitter van de bedrijfsledengroep FNV, lid van het landelijke adviesorgaan voor minderheden van de Industriebond en lid van de Commissie etnische groepen.

Daarnaast zit hij in een commissie die het partijbestuur en Tweede Kamerleden van de PvdA adviseert en in de begeleidingscommissie van de Sociale Raadslieden, een adviesorgaan van B&W in Delft.
Na 14 jaar raadslid te zijn geweest en met de komst van zijn eerste kleinkind in 2000, stopt Scalzo met het gemeenteraadswerk. Tot op de dag van vandaag is hij maatschappelijk betrokken.

Italie

Van arbeider tot politicus

Gino Scalzo gaat in 1963 aan de slag in de Nederlandse Kabelfabriek (N.K.F.) in Delft. Zijn broer werkt daar dan al.
Gino wordt op 26 april 1941 in de provincie Palermo op Sicilië geboren. Zijn vader heeft een boerenbedrijf. Als jonge man werkt Gino in de boerderij en in de bouw. Hij komt in Delft terecht na een moeilijke periode van werk en verblijf in Zwitserland en Duitsland.

Scalzo heeft zich op politiek en sociaal front altijd ingezet voor de zwakkeren in de samenleving, niet alleen voor migrantengroepen. Als in 1986 migranten voor de gemeenteraad mogen stemmen, wordt hij gevraagd zich kandidaat te stellen. Hij twijfelt. Hij heeft een voltijdbaan bij de NKF en daarnaast is hij landelijk voorzitter van de FILEF (Federazione Italiani Emigrati e Famiglie), lid van de Districtsraad en de Bondsraad, voorzitter van de bedrijfsledengroep FNV, lid van het landelijke adviesorgaan voor minderheden van de Industriebond en lid van de Commissie etnische groepen.

Daarnaast zit hij in een commissie die het partijbestuur en Tweede Kamerleden van de PvdA adviseert en in de begeleidingscommissie van de Sociale Raadslieden, een adviesorgaan van B&W in Delft.
Na 14 jaar raadslid te zijn geweest en met de komst van zijn eerste kleinkind in 2000, stopt Scalzo met het gemeenteraadswerk. Tot op de dag van vandaag is hij maatschappelijk betrokken.

Spanje

Spaanse arbeiders 50 jaar in Nederland

Vanaf de jaren ’50 kwamen de eerste gastarbeiders uit Spanje naar Nederland. De Spaanse migranten kwamen vanwege economische redenen maar bij een flink aantal speelde ook politieke redenen een rol. De meesten gingen naar Frankrijk, maar spoedig waren zij ook in Nederland te vinden. Daar werden zij vooral door grote bedrijven geworven, zoals Hoogovens vanaf 1958, in de mijnen, bij Philips Eindhoven, de Twentse textielindustrie, in de Rotterdamse havens en bij de Demka in Utrecht.

Het Franco-regime

In Spanje had Franco met zijn fascistische Falange-beweging zich stevig gevestigd. Hij werd actief gesteund door de Rooms-katholieke kerk. In de context van van de Koude Oorlog streed Spanje ook tegen het communisme. Er werden vier belangrijke Amerikaanse militaire bases in Spanje gevestigd. In feite was deze dictatuur hiermee een soort lid van de NATO. Op het einde van zijn regime probeerde Franco zijn steeds minder populaire bewind te redden. Onder meer door prins Juan-Carlos als zijn opvolger aan te wijzen. Dat kon omdat de monarchie nooit officieel was afgeschaft. De prins kreeg inderdaad de macht na de dood van de dictator in 1975, maar het pakte anders uit dan voorzien. Spanje werd namelijk snel een democratie in de vorm van een constitutionele monarchie. Tien jaar later sloot het land zich aan bij de EEG.